Ảnh: Hoàng Tuấn

Từ giữa tháng 9 hàng năm là bắt đầu vào mùa lúa chín các tỉnh miền núi phía Bắc nói chung và ruộng bậc thang Hoàng Su Phì nói riêng. Tầm này đi Hoàng Su Phì là thích nhất, tha hồ chụp ảnh ruộng bậc thang trải dài ngút ngàn trên các sườn núi.

Ảnh: Hoàng Tuấn

Nhắc đến ruộng bậc thang Hoàng Su Phì không thể không nói đến ruộng bậc thang ở hai xã Bản Luốc và Bản Phùng, đây thực sự là một công trình nhân tạo kỳ vỹ khó nơi nào có được.

Không có những thung lũng rộng như Cao Phạ hay Mường Hoa, ruộng bậc thang ở Bản Phùng nằm cheo leo trên những sườn núi dốc đứng. Đến Bản Phùng vào mùa lúa chín, bạn rất dễ gặp được mây khói lan tỏa. Cả bản làng như đang bồng bềnh trôi, xung quanh là những thửa ruộng vàng óng vẽ nên một bức tranh thiên nhiên khiến những người khó tính nhất cũng phải đem lòng mê đắm.

Xã Bản Luốc và Sán Sả Hồ có địa hình là núi đất và độ dốc vừa phải nên nên nhiều ruộng bậc thang. Nơi đây, đâu đâu cũng có ruộng bậc thang theo hình lượn sóng và cánh cung. Ruộng bậc thang ở đây của người Dao áo dài và người Nùng. Được biết, mùa khai phá ruộng của người Dao ở Bản Luốc, Sán Sả Hồ thường bắt đầu ngay sau khi ăn Tết xong.

Bên cạnh các ruộng bậc thang đẹp mê hồn, du lịch Hoàng Su Phì bạn còn được chiêm ngưỡng nhiều thắng cảnh tuyệt đẹp khác.

Chiêu Thi Lầuđược gọi theo tiếng địa phương tức là Chín tầng thang, nằm cách trung tâm huyện lỵ Hoàng Su Phì 42km. Đây là một trong những núi cao thuộc dãy Tây Côn Lĩnh nằm trên địa bàn xã Hồ Thầu huyện Hoàng Su Phì và có vị trí giáp ranh 2 xã Ngán Chiên, Thu Tà của huyện Xín Mần, điểm cao nhất của ngọn núi có cao độ 2.402 m so với mực nước biển. Đây là một trong những đỉnh núi cao nhất nhì vùng đông bắc nước ta. Khu vực cao nhất của đỉnh núi được kiến tạo bằng những khối đá khổng lồ nối tiếp nhau nên rất thuận tiện cho việc quan sát bởi tầm nhìn có thể tới hàng chục km vào những ngày trời quang mây tạnh. Trong những ngày mưa, sương mù thường phủ kín những ngọn núi tạo nên vẻ đẹp của chốn bồng lai tiên cảnh.

Hiện nay, trên các sườn núi thuộc địa bàn xã Bản Phùng, Bản Máy huyện Hoàng Su Phì và xã Bản Díu huyện Xín Mần hiện vẫn tồn tại hàng trăm ngôi mộ cổ nằm rải rác theo một đường vòng cung trong một khu vực hàng ngàn km2 theo sườn núi với kích cỡ mỗi ngôi cao khoảng 1.5m, rộng từ 15 – 25m vuông, cá biệt có ngôi có chu vi hơn 70m, cao trên 6m, trải qua hàng trăm năm, những ngôi mộ này vẫn không hề bị mưa nắng mài mòn. Tương truyền, đây là những ngôi mộ giả của Hoàng Vần Thùng là một Thổ tù người địa phương trong thời Nguyễn. Ngoài việc trấn ải khu vực biên thùy, Hoàng Vần Thùng còn cho gia binh khai thác tài nguyên khoáng sản. Đồng thời Ông còn giúp người dân ở khu vực này khai ấp lập làng dạy họ cách trồng ngô, lúa và giúp dân diệt trừ kẻ ác.

Chợ phiên Hoàng Su Phì họp vào ngày Chủ nhật hàng tuần, đây còn là nơi để trai gái gặp gỡ làm quen. Không sầm uất như chợ dưới xuôi, việc trao đổi mua bán ở đây diễn ra khá đơn giản để nhanh chóng nhường chỗ cho phần giao lưu tinh thần.

Dăm ba quả trứng, vài chai mật o¬ng, mấy trái su su… đổi lấy túi mì chính, quả pin, cái ô, ít chỉ khâu… nhưng chợ phiên vùng cao lại thấm đậm tình người, bởi đến chợ chỉ là cái cớ để trai gái được gặp nhau, được ngắm nhìn, được khoe những bộ váy áo đẹp nhất.

Ẩm thực Hoàng Su Phì luôn mang một nét rất đặc trưng của núi rừng làm nhiều thực khách một lần nếm qua rồi là nhớ mãi.

+ Thịt chuột La Chí: Thịt chuột là món ăn không thể thiếu được trong cuộc sống của người dân La Chí. Đúng như tên gọi, thịt chuột La Chí là một món ăn được làm hoàn toàn từ những con chuột béo múp được bà con ở Hoàng Su Phì bắt về từ ruộng và chế biến một cách tỉ mỉ. Món thịt chuột được chế biến thành nhiều món ăn khác nhau nhưng đặc biệt nhất đó chính là món thịt chuột nướng và thịt chuột gác bếp.

+ Cháo ấu tẩu: Với nguyên liệu chính là gạo nương, chân giò lợn nấu lẫn với củ ấu tẩu tạo thành một món ăn vô cùng độc đáo. Điểm đặc trưng của cháo ấu tẩu là vị đắng, nếu lần đầu ăn bạn có thể phải nhăn mặt nhưng nếu đã ăn quen rất dễ gây nghiện. Bát cháo ấu tẩu thành phẩm có sắc nâu đậm, vị bùi béo, thêm trứng gà, hành, tiêu, ớt và rau mùi dậy lên một mùi thơm ngọt ngào khiến thực khách không thể nào quên.

+ Thắng cố: Thắng cố là một món ăn truyền thống khá là dân dã ở Hoàng Su Phì thường xuất hiện trong các ngày trọng đại và tại những phiên chợ đông người. Thắng cố nghĩa là canh thịt, món ăn được chế biến từ thịt: bò, trâu, ngựa và cả thịt lợn. Tất cả các bộ phận của con vật, gồm: lòng, tim, gan, phổi, tiết, thịt… đến xương đều được cho vào chảo nước ninh nhừ cùng các loại gia vị như: thảo quả, quế, hồi…

+ Cốm nếp: Cũng giống người Thái ở Mường Lò (Yên Bái), người kinh ở Hà Nội… người La Chí ở Hoàng Su Phì làm cốm vào mùa thu khi tiết trời se lạnh, nguyên liệu là lúa nếp non, hạt chỉ vừa mới cứng. Hạt nếp sau khi giã được sàng đãi vỏ xong là ăn được, gói lá chuối để giữ hương vị thơm ngon và lâu hơn.

Khách sạn nhà nghỉ ở Hoàng Su Phì tập trung ở khu vực thị trấn Vinh Quang là chính. Bên cạnh đó, các homestay ở đây cũng khá thú vị. Tại các xã như Bản Phùng, Hồ Thầu, Thông Nguyên… đều có các homestay được người dân địa phương đầu tư để đón khách du lịch. Những cơ sở này cũng có đầy đủ các dịch vụ cơ bản và còn có cả những bữa ăn mang đậm dấu ấn địa phương.

Cách trung tâm Tp Hà Giang khoảng 80km, các bạn có thể đi đến Hoàng Su Phì bằng phương tiện cá nhân, phương tiện công cộng hoặc kết hợp cả 2 loại hình này.

+ Phương tiện công cộng
• Từ Hà Nội đến Hà Giang: Từ bến xe Mỹ Đình hàng ngày có rất nhiều các xe khách giường nằm đi Hà Giang, thời gian khởi hành thường khoảng 8-9h tối, đến khoảng 5h sáng các bạn sẽ có mặt tại bến xe Hà Giang.
• Từ Hà Giang đến Hoàng Su Phì: Các bạn có thể lựa chọn thuê xe máy ở Hà Giang, sau khi xe khách đưa các bạn tới bến xe thì nhận xe rồi từ đây di chuyển ngược lại QL2 đi đến Tân Quang thì rẽ vào đường DT177 đi Hoàng Su Phì.
Có một tuyến đường khác có thể chạy xe máy tới Hoàng Su Phì là đi lên phía cửa khẩu Thanh Thủy rồi vượt Tây Côn Lĩnh để sang Hoàng Su Phì.

+ Phương tiện cá nhân
Với các bạn sử dụng phương tiện cá nhân thì có nhiều lựa chọn để khám phá Hoàng Su Phì. Từ Hà Nội có thể lựa chọn hướng QL2 đi Hoàng Su Phì bình thường, sau khi đến Hoàng Su Phì chơi thì rẽ qua Xín Mần, Bắc Hà rồi về lại Hà Nội theo đường Yên Bái. Đi lịch trình này sẽ thành một vòng tròn, không cần quay lại đường đi ban đầu.

Theo Trần Thị Cẩm Nhi (Wiki Travel)